Miejski portal informacyjny:
Środa Wielkopolska, Dominowo, Krzykosy, Nowe Miasto nad Wartą, Zaniemyśl

Piotr Lepczyński: ZNP zaakceptuje prowadzenie niepublicznych szkół przez Środę XXI EDU … pod warunkiem

Filip Waligóra – Panie Prezesie, gminna spółka Środa XXI – jeden ze współudziałowców spółki Środa XXI EDU, która to z początkiem nowego roku szkolnego poprowadzi niepubliczne szkoły podstawowe w Jarosławcu, Pławcach i Brodowie w połowie czerwca sprzedała pakiet swoich udziałów na rzecz pozostałych współudziałowców. Jak wyjaśnił Jerzy Kwintkiewicz, prezes Środy XXI EDU, sprzedaż przez Środę XXI swoich udziałów ma spowodować, że we wrześniu niepubliczne szkoły rozpoczną swoją działalność bez żadnych wątpliwości czy podmiot powiązany z gminą może uczestniczyć w takim przedsięwzięciu, jakim jest prowadzenie działalności oświatowej. Tym samym Środa XXI EDU stała się spółką, z którą gmina, oraz jakikolwiek podmiot z gminą powiązany nie ma nic wspólnego. Przypomnę, że największym oponentem zaproponowanej koncepcji prowadzenia szkół niepublicznych przez spółkę gminną czy podmiot w jakikolwiek sposób z gminą powiązany był Związek Nauczycielstwa Polskiego. Czy w tym kontekście ZNP zaakceptuje fakt prowadzenia niepublicznych szkół przez Środę XXI EDU?

Piotr Lepczyński – Jeżeli to, co Pan mówi jest prawdą, że spółka komunalna Środa XXI nie posiada już żadnego udziału w spółce Środa XXI EDU, a więc jest to podmiot, którego udziałowcami są wyłącznie osoby prywatne, to, jako prezes średzkiego oddziału ZNP, mogę powiedzieć, że jest to dla nas bardzo dobra informacja. Prowadzenie niepublicznych szkół przez podmiot, który w żaden sposób nie jest powiązany z Gminą, a więc w tym wypadku również przez Środę XXI EDU, jest przez ZNP w pełni akceptowalne. Żeby była jasność panie redaktorze, nam zależy na tym, żeby szkoły na wsiach nadal funkcjonowały. Każda likwidacja jakiejkolwiek szkoły jest zawsze ogromną porażką i stratą, także dla naszego Związku. W przypadku małych szkół wiejskich jest to wręcz pewnego rodzaju degradacja dla tych środowisk, w których te placówki funkcjonują. W małych miejscowościach takich jak Brodowo, Jarosławiec czy Pławce szkoła, to często ośrodek życia kulturalnego i społecznego. Dlatego, jeżeli pomimo pewnych zmian organizacyjnych uda się te szkoły zachować i zapewnić ich dalsze funkcjonowanie na kolejne lata, to jest to duży sukces. Nasza organizacja nie ma nic przeciwko oświacie niepublicznej. W przypadku szkół, o których rozmawiamy, już od kilku dobrych lat było wiadomym, że trzeba będzie przeprowadzić pewne zmiany w ich organizacji, tak, żeby nadal mogły one funkcjonować i służyć mieszkańcom. ZNP nie zgadzał się i nadal nie zgadza się z koncepcją prowadzenia tych placówek przez podmiot – spółkę komunalną Środa XXI będący w 100 % własnością Gminy. Dla nas jest oczywistym, że prowadzenie szkół jest zadaniem własnym Gminy, dlatego pomył prowadzenia szkół przez podmiot będący w 100 % zależnym od Gminy naszym zdaniem stanowi próbę obejścia prawa. Dodam jeszcze, że m.in. Minister Edukacji Narodowej czy Rzecznik Praw Obywatelskich wypowiedzieli się jednoznacznie, że szkół nie może prowadzić spółka gminna. Z drugiej strony rozumiem, że władze naszej Gminy proponując prowadzenie szkół niepublicznych przez spółkę komunalną miały dobre intencje, chcąc mieć kontrolę nad funkcjonowaniem tych placówek.

F.W. – Właśnie, w swojej argumentacji przeciwko prowadzeniu niepublicznych szkół przez Środę XXI bardzo często powoływaliście się Państwo na opinię Ministra, Rzecznika, a także na wyrok NSA, w którym skład sędziowski orzekł, że Gmina nie może przekazać prowadzenia filii szkoły w Brodowie spółce Środa XXI. Przy czym warte zaznaczenia jest to, że w swoich opiniach wspomniane organy wskazały, że spółka gminna nie może prowadzić szkoły, ale publicznej, a sprawa, w której orzekał NSA dotyczyła tego, że gmina nie może przekazać prowadzenia filii szkoły spółce, ponieważ filia nie stanowi odrębnej placówki. Reasumując, czy nie uważa Pan, że tak naprawdę w sprawie prowadzenia niepublicznych szkół przez spółkę komunalną Środa XXI nie zapadło żadne wiążące orzeczenie sądu?

P.L. – Otóż nasze prawo oświatowe jest bardzo niespójne. Po pierwsze żaden przepis różnorakich ustaw, rozporządzeń, jakie obowiązują w naszym kraju nie reguluje kwestii prowadzenia szkół niepublicznych przez spółkę komunalną. Faktem jest, że Gmina Środa zupełnie niechcący stała się prekursorem przeprowadzania zmian w funkcjonowaniu oświaty w całym kraju. Jestem przekonany, że w ślady naszej Gminy podążą inne samorządy, które borykają się z problemem niedoboru środków przeznaczanych na funkcjonowanie oświaty. Środa wykreowała pewną nową sytuację i prawdą jest, że do tej pory sąd nie wydał żadnego wiążącego orzeczenia, w którym wypowiedziałby się czy spółka komunalna może prowadzić niepubliczne szkoły. Ja mam również pewien żal do różnych organów centralnych. Minister Edukacji Narodowej czy Rzecznik Praw Obywatelskich stoją na stanowisku, że spółka komunalna nie może prowadzić szkół. Jednak za tymi różnymi opiniami nie idą żadne działania dyscyplinujące. Dajmy na to gdyby np. ministerstwo wydało poszczególnym kuratorom oświaty coś w rodzaju wytycznych, że nie mogą oni wyrażać zgody na prowadzenie szkół przez podmioty związane z Gminą, to mielibyśmy jasną sytuację. Obecnie jednak jest chaos prawny i tak naprawdę nadal nie znamy odpowiedzi czy spółka komunalna może w ogóle prowadzić jakiekolwiek szkoły.

F.W. – Jeżeli ZNP miało wątpliwości prawne, co do zgodności z prawem prowadzenia szkół niepublicznych przez spółkę komunalną, to dlaczego nie zaproponowaliście Państwo nauczycielom z placówek w Brodowie, Jarosławcu czy Pławcach, żeby to właśnie oni sami założyli stowarzyszenie i poprowadzili szkoły w powyższych miejscowościach w formie szkół niepublicznych? Takie rozwiązanie jest przecież zgodne z prawem. Burmistrz Ziętkowski wielokrotnie powtarzał, że dla niego nie ma znaczenia, jaki podmiot poprowadzi szkoły na wsi, chodziło tylko o to, żeby te szkoły nadal funkcjonowały, a nauczyciele w nich pracujący nadal mieli zatrudnienie.

P.L. – Oczywiście w ramach Związku rozważaliśmy możliwość utworzenia stowarzyszenia, które poprowadziłoby niepubliczne szkoły. Bardzo poważnie o utworzeniu takiego podmiotu myśleli pracownicy szkoły w Jarosławcu. Miała to być alternatywa dla propozycji Gminy. Ostatecznie jednak koncepcja utworzenia takiego stowarzyszenia upadła, a przyczyną właśnie takiego obrotu sprawy były względy ekonomiczne. Nie jest przecież tajemnicą, że prowadzenie bezpłatnej szkoły, w której uczy się poniżej stu uczniów jest trudnym zadaniem wymagającym sporych nakładów finansowych.

F.W. – Kilka miesięcy temu udzielił Pan „Gazecie Średzkiej” wywiadu, w którym powiedział Pan, że ZNP nie zgadza się na zmiany w oświacie, na zastąpienie szkół i przedszkoli publicznych – niepublicznymi, ponieważ w placówkach niepublicznych nauczyciele będą źle wynagradzani. Powiedział Pan nawet wprost, że będą oni zatrudniani na tzw. „umowach śmieciowych”…

P.L. – Jednym z głównych zadań Związku jest walka o przestrzeganie prawa oświatowego, a co za tym idzie utrzymanie uprawnień socjalnych dla swych członków – nauczycieli. Wiemy, że takie uprawnienia zapewnia ustawa Karta Nauczyciela, a na podstawie tego aktu zatrudniani są tylko nauczyciele pracujący w szkołach i przedszkolach publicznych. W placówkach niepublicznych pedagogów obowiązują regulacje Kodeksu Pracy. Udzielony przeze mnie dla „Gazety Średzkiej” wywiad był takim wywiadem przewidującym, można by powiedzieć, kreślącym czarne scenariusze. Dziś znamy praktycznie wszystkie szczegóły dotyczące warunków, na jakich nauczyciele będą zatrudnieni w szkołach prowadzonych przez spółkę Środa XXI EDU. Znamy konkretne kwoty zarobków tych nauczycieli, wiemy jak będą konstruowane z nimi umowy. Należy przyznać, że wynagrodzenia nauczycieli, którzy będą pracować dla spółki nie są znacząco mniejsze od tych, jakie otrzymywali oni w ramach stosunku pracy w szkołach publicznych. Ponadto chciałbym zwrócić uwagę na fakt, że obecnie sytuacja na rynku pracy jest bardzo trudna, rośnie bezrobocie, także wśród nauczycieli, ze względu na niż demograficzny.  Dlatego po podjęciu – niestety – przez Radę Miejską uchwał likwidacyjnych, najważniejszą rzeczą jest to, że nauczyciele, którzy do tej pory pracowali w Brodowie, Jarosławcu oraz Pławcach zachowają swoje miejsca pracy, pomimo zmiany warunków zatrudnienia.

F.W. – Odchodząc od tematu szkół podstawowych chciałbym zapytać Pana, dlaczego ZNP nie podejmowało żadnych działań w sytuacji, kiedy swoją działalność rozpoczynało Niepubliczne Gimnazjum przy Zespole Szkół Akademickich, a w ostatnim roku także Niepubliczne Gimnazjum „Keglik” przy średzkim „Ogólniaku? W tych placówkach większość pracujących nauczycieli jest właśnie zatrudniona na umowę zlecenia, czy o dzieło. Utworzenie tych szkół doprowadziło również do sytuacji, że z początkiem nowego roku szkolnego większość nauczycieli pracujących w Gimnazjum nr 1 nie będzie mogła liczyć na pełen etat pracy.

P.L. – Panie redaktorze, tak jak już powiedziałem na wstępie, jeżeli Środa XXI wycofała swoje udziały, ZNP zaakceptuje prowadzenie niepublicznych szkół przez spółkę Środa XXI EDU, ponieważ ani Gmina ani żaden podmiot z nią związany nie posiada w owej spółce swoich udziałów. Przepisy prawa dopuszczają prowadzenie niepublicznych podstawówek czy gimnazjów przez osoby prywatne. Zarówno podmiot, który prowadzi „Keglika” oraz podmiot, który prowadzi gimnazjum w Zespole Szkół Akademickich nie są powiązane z żadną jednostką samorządu terytorialnego, a więc ZNP nie ma żadnych powodów prawnych, aby wystąpić przeciw działalności tych podmiotów. Działają one zgodnie z prawem i mogą prowadzić niepubliczne placówki oświatowe, tak samo jak Środa XXI EDU po wycofaniu udziałów gminnych.

F.W. – A czy ZNP zmieniło swoje stanowisko w kwestii prowadzenia przez spółkę Środa XXI przedszkoli niepublicznych? Na działalność spółki w tym zakresie wyraziło zgodę Kuratorium. Dzięki wprowadzonym zmianom w zakresie funkcjonowania przedszkoli w Gminie Środa nie ma dzisiaj problemu z zapewnieniem odpowiedniej ilości miejsc w przedszkolach. Dla porównania w 2005 roku w Gminie Środa do przedszkoli uczęszczało 380 dzieci. Dzisiaj jest to około 1000 przedszkolaków. Czy więc pomysł prowadzenia przedszkoli przez Środę XXI nie jest dobrym rozwiązaniem?

P.L. – Bardzo doceniam podejmowane przez władze naszej Gminy wysiłki, dzięki którym kilkakrotnie zwiększyła się liczba miejsc w placówkach przedszkolnych. Pomimo to po raz kolejny powtórzę, że ZNP nie może zgodzić się na działalność edukacyjną w zakresie prowadzenia placówek niepublicznych podmiotu, który w 100% jest własnością Gminy. Dla nas stanowi to obejście prawa. Poza tym zmiany w zakresie funkcjonowania przedszkoli zostały wprowadzone przez Burmistrza bez zgody Rady Miejskiej. Kiedy w 2010 roku pojawił się pomysł „odpublicznienia” średzkich przedszkoli proponowałem, żeby zmiany w zakresie funkcjonowania tych placówek wprowadzać stopniowo, „prywatyzując” na początek jedno albo dwa przedszkola. Stało się jednak inaczej. Burmistrz zaproponował Radzie Miejskiej podjęcie uchwał w sprawie przekształcenia wszystkich miejskich przedszkoli publicznych w przedszkola niepubliczne. Jak dobrze pamiętamy Rada tych uchwał nie podjęła.  W efekcie tego Burmistrz postanowił wprowadzić proponowane przez siebie zmiany w inny sposób, nie organizując naboru do przedszkoli publicznych. Jako przedstawiciel ZNP obawiam się tego, że z powodów ekonomicznych w przedszkolach niepublicznych Środy XXI w przeważającej mierze będą pracować młodzi nauczyciele, będący świeżo po studiach, którzy nie są doświadczeni w pracy pedagogicznej tak, jak osoby, które obecnie pracują w przedszkolach publicznych. Szkoda byłoby nie wykorzystać potencjału i doświadczenia tych nauczycieli, którzy przez szereg lat podnosili swoje kwalifikacje, dokształcali się.

F.W. – Czy ZNP będzie, więc podejmowało dalsze działania mające na celu zablokować działalność przedszkoli Środy XXI?

P.L. – Na chwilę obecną trudno powiedzieć. Zarząd średzkiego oddziału ZNP nie podjął jeszcze decyzji czy, i ewentualnie, jakie kolejne kroki podejmiemy odnośnie działalności Środy XXI w zakresie prowadzenia niepublicznych przedszkoli.

Bardzo dziękuję Panu za rozmowę.